Ouderlijk gezag
De ouders van een kind dat geboren wordt binnen hun huwelijk, hebben van rechtswege het gezamenlijk gezag over dat kind. Dit gezamenlijk gezag wordt voortgezet na beëindiging van het huwelijk. Bij ongehuwden geldt dat alleen moeder van rechtswege het gezag heeft. De ouders dienen het gezamenlijk gezag te laten aantekenen in het gezagsregister.
Rechten en plichten
Het ouderlijk gezag brengt de plicht en het recht met zich mee om het kind te verzorgen en op te voeden. De ouder belast met het gezag heeft de verantwoordelijkheid over het lichamelijk en geestelijk welzijn van het kind. Bovendien heeft deze ouder de plicht om de band van het kind met de andere ouder te bevorderen.
Gezagsgeschil
In de praktijk komt het ouderlijk gezag erop neer dat de ouders samen beslissingen dienen te nemen aangaande het kind. Uiteraard kunnen kleinere dagelijkse beslissingen worden genomen door de verzorgende ouder. Grotere beslissingen, denk aan schoolkeuze of verhuizing, dienen te worden genomen met instemming van beide ouders. Als die instemming er niet is, spreken we van een gezagsgeschil. De ouders zullen dan onder begeleiding van een mediator tot uitsluitsel moeten komen. Mocht mediation geen soelaas bieden, dan kan de rechter in een versnelde procedure worden verzocht een beslissing te nemen.
Wijziging gezag
Hoewel de wet ervan uitgaat dat het in het belang van het kind is dat het door beide ouders wordt opgevoed, zijn er situaties waarbij het belang van het kind het vraagt om een ouder met het eenhoofdig gezag. Dit gebeurt slechts in uitzonderlijke situaties. De rechter beoordeelt in een dergelijk geval of er een onaanvaardbaar risico bestaat dat het kind klem of verloren raakt tussen de ouders. Het enkele feit dat ouders niet goed met elkaar kunnen communiceren, is onvoldoende om belast te worden met het eenhoofdig gezag. Voor de rechter is het belang van het kind te allen tijde maatgevend.
